Mùa xuân là thời điểm tiện dụng làm bùng phát dịch bệnh thủy đậu tại trẻ em và người lớn, đặc biệt tại những trẻ có hệ miễn dịch kém hoặc suy giảm miễn dịch, chưa tiêm bộ phận vắc-xin ngừa thủy đậu... Khi đã bị bệnh rồi, để hạ thấp biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe, người bệnh cần đến bệnh viện để được điều trị kịp thời. Đến muộn, lúc bệnh đã nặng lên, có biến chứng thì việc điều trị sẽ phức tạp hơn rất nhiều.
Biểu hiện bệnh thủy đậu
Bệnh thủy đậu do virut Varicella Zoster gây ra. Biểu hiện của bệnh là ban ngứa, nổi mụn nước, sốt nhẹ, mệt mỏi. Mụn nước khởi phát nổi ở vùng đầu mặt, chi và thân. Mụn nước xuất hiện rất nhanh trong vòng 12 - 24 giờ có thể nổi toàn thân. Mụn nước có đường kính từ l - 3 mm, chứa dịch trong; tuy nhiên, những trường hợp nặng, mụn nước sẽ lớn hơn hay khi bội nhiễm thì mụn nước sẽ có màu đục do chứa mủ. Ngoài mụn nước, trẻ nhỏ thường kèm sốt nhẹ, biếng ăn; trẻ lớn hơn thường kèm sốt cao, đau đầu, đau cơ, buồn nôn và nôn. Bệnh sẽ kéo dài từ 7 - 10 ngày ví dụ không có biến chứng, các nốt thủy đậu sẽ khô dần, bong vảy, thâm da nơi nổi mụn nước, không để lại sẹo, nhưng ví dụ bị nhiễm khuẩn thì mụn nước có thể để lại sẹo. Người bị nhiễm bệnh có thể bị từ chỉ vài mụn thủy đậu cho tới hơn 500 mụn trên thân thể.
Bệnh thủy đậu lây lan rất nhanh. Ngay trong thời kỳ ủ bệnh, tức trước khi có ban có hiện tượng đã có thể lây bệnh cho người khác. Bệnh lây mạnh nhất vào thời điểm trước sốt 4 ngày và sau sốt 4 ngày do đó cần cách ly để đề phòng lây lan.
Biến chứng của bệnh thủy đậu
Bệnh thủy đậu có thế dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Khi các mụn phồng thủy đậu gây tổn thương to tới bề mặt da. Khi các nốt mụn đó vỡ hoặc bị trầy xước, bong tróc có thể gây viêm nhiễm, sưng tấy, nhiễm khuẩn da, viêm nhiễm có mủ... gọi là bội nhiễm da thứ phát. Ngay cả sau lúc khỏi bệnh, các mụn thủy đậu này cũng để lại sẹo sâu trên da, rất khó hồi phục. Một biến chứng của thủy đậu có thể mắc phải là bệnh viêm tai, viêm tai ngoài, viêm tai giữa. Các mụn rộp của thủy đậu có thể mọc trong tai, gây viêm nhiễm; Các nốt thủy đậu lúc bị vỡ hoặc trầy xước có thể bị nhiễm khuẩn, thậm chí nhiễm khuẩn huyết lúc vi khuẩn xâm nhập từ mụn nước vào mạch máu; Bệnh thủy đậu có thể dẫn tới biến chứng viêm thanh quản lúc các nốt đậu mọc sâu trong họng hoặc niêm mạc miệng gây viêm nhiễm, sưng tấy. Vi khuẩn từ các mụn thủy đậu có thể xâm nhập trực tiếp về cơ thể gây viêm họng, viêm thanh quản. Bệnh viêm não, viêm màng não là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh thủy đậu ảnh hưởng đến sức khỏe trong khoảng thời gian dài của trẻ.
Điều trị bệnh thủy đậu
Khi trẻ sốt cao cần cho uống thuốc bớt nóng paracetamol... Uống thuốc an thần chống co giật; Chống ngứa bằng các thuốc kháng histamin; Khi có bội nhiễm: dùng kháng sinh thích hợp. Đặc biệt chú ý đến công tác săn sóc: Xử lý tốt các nốt phỏng, nốt loét, đề phòng bội nhiễm. Vệ sinh da - giữ cho da khô sạch, không để cho trẻ gãi. Các nốt loét chấm dung dịch xanh-methylen hoặc thuốc tím 1/4.000, mặc quần áo vải mềm, sạch sẽ; Vệ sinh răng miệng bằng nước muối sinh lý; Vệ sinh tai mũi họng; Đảm bảo mặc đủ ấm, tránh gió, ăn uống đủ dinh dưỡng, đủ calo và các loại vitamin để nâng cao cường sức đề kháng cho cơ thể. Thời gian cách ly đến khi ban hết mọc, vẩy đã bong hết.
Người lớn có thể lây bệnh của trẻ hoặc là trở nên trung gian truyền bệnh. Bệnh ở người lớn thường diễn biến nặng hơn ở trẻ, bởi thế khi chăm sóc trẻ cũng cần Quan tâm để không bị lây bệnh. Những đồ sử dụng như quần áo, khăn mặt của người bệnh cần được ngâm giặt bằng xà phòng, phơi nắng hoặc sấy khô diệt khuẩn.
Lời khuyên của thầy thuốc
Tiêm chủng là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng ngừa bệnh thủy đậu: Tất cả trẻ em từ 12-18 tháng tuổi được tiêm 1 lần. Trẻ em từ 19 tháng tuổi đến 13 tuổi chưa từng bị thủy đậu lần nào cũng tiêm 1 lần. Trẻ em trên 13 tuổi và người lớn chưa từng bị thủy đậu lần nào thì nên tiêm hai lần, nhắc lại cách nhau từ 4-8 tuần.
Sai lầm khi thấy con bị thủy đậu là: các bậc cha mẹ nghĩ ngay tới việc chấm xanh-metylen cho con vào các mụn nổi nốt. Việc làm này khi nốt phỏng chưa vỡ là không cần thiết thiết, trẻ cũng không thích, trông nhem nhuốc. Chỉ khi nốt phỏng vỡ thì chấm trực tiếp thuốc xanh-methylen vào nốt vỡ làm se nốt và ngừa bội nhiễm vi khuẩn, sát trùng khô nhanh. Bên cạnh đó, quan niệm lúc bé bị thủy đậu phải tuyệt đối kiêng nước, kiêng gió nên không tắm, lau rửa cho trẻ là không đúng. Thay về đó, cha mẹ nên tắm cho con bằng nước ấm, chú ý không tắm lâu như lúc trẻ khỏe mạnh; Cũng không nên mua các loại lá về tắm cho trẻ do da trẻ nhỏ, đặc biệt là da trẻ sơ sinh rất mỏng, cấu trúc chưa ổn định. Ngoài ra, chú ý giữ sạch tay và cắt ngắn móng tay, tránh gãi vì gãi làm nốt phỏng bị vỡ, có thể dẫn tới bội nhiễm vi khuẩn.
Nếu đã được tiêm bộ phận vắc-xin thủy đậu thì đại rất nhiều (80-90%) có khả năng bộ phận bệnh. Vắc-xin thủy đậu có hiệu quả cao và lâu dài, giúp cơ thể tạo kháng thể chống lại virut thủy đậu, Tuy nhiên, khoảng 10% còn lại là có thể bị thủy đậu sau lúc tiêm chủng, nhưng các trường hợp này cũng chỉ bị nhẹ, với rất ít nốt đậu, khoảng dưới 50 nốt và thường là không bị biến chứng.
BS. Bùi Quỳnh Trang
0 nhận xét:
Đăng nhận xét